Treść

Przyjęta przez parlament Ustawa o świadczeniu wspierającym zakłada przebudowę od 1 stycznia 2024 r. dotychczasowego systemu świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Suchej Beskidzkiej, wywiązuje się z nałożonego obowiązku informacyjnego przez przekazywanie indywidualnych pism do osób korzystających już z tych świadczeń oraz tych, które złożyły wnioski, ale na chwilę obecną nie otrzymali jeszcze decyzji.

Świadczenie pielęgnacyjne

Jedna z najważniejszych zmian, jakie zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku, dotyczy świadczenia pielęgnacyjnego. Od nowego roku przysługiwać będzie wyłącznie osobom sprawującym opiekę nad osobą z niepełnosprawnościami do ukończenia przez nią 18. roku życia. Jednocześnie uchylony został warunek rezygnacji lub niepodejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przez opiekuna. Oznacza to, że teraz otrzymujący świadczenie pielęgnacyjne nie będą musieli rezygnować z aktywności zawodowej, aby móc je pobierać. W konsekwencji zniesiony został także zapis mówiący, iż uzależniający przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego rolnikom, małżonkom rolników lub domownikom od warunku zaprzestania prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym. Co więcej ustawodawcy uchylili również zapisy wskazujące kolejność osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego, warunkującego przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego od daty powstania niepełnosprawności, negatywnej przesłanki uniemożliwiającej przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego jeśli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do własnej emerytury, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

Należy pamiętać, że osoba pobierająca już świadczenie pielęgnacyjne, która sprawuje opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18. roku życia i która będzie chciała po 31 grudnia 2023 r. otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach (z możliwością podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bez ograniczeń) musi po tej dacie zrezygnować  z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie starych przepisów i złożyć wniosek  o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów. W przypadku gdy opiekun otrzymujący świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach będzie sprawował opiekę nad więcej niż jedną osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia, legitymującą się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności, to wysokość świadczenia pielęgnacyjnego jest podwyższana   o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka. Warunkiem jest jednak złożenie przez opiekuna wniosku o podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego.

Zmianie uległ również katalog osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego. Od 1 stycznia 2024 roku świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać: matce albo ojcu, innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także ich małżonkom. Świadczenie będzie przysługiwało również opiekunowi faktycznemu dziecka, rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji  i edukacji.

Świadczenie wspierające

Wraz z pozbawieniem opiekujących się osobami niepełnosprawnymi powyżej 18. roku życia możliwości otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego wprowadzony zostanie nowy rodzaj świadczenia – świadczenie wspierające, które jednak będzie skierowane bezpośrednio do osób z niepełnosprawnościami. Uprawnionymi do jego pobierania będą osoby

z niepełnosprawnościami w wieku od ukończenia 18 roku życia, które uzyskają decyzję  ustalającą poziom potrzeby wsparcia na poziomie 70 – 100 punktów. Od 1 stycznia 2025 roku próg zostanie obniżony do 78 punktów, a po kolejnych dwunastu miesiącach do 70 punktów.

Wyjątkiem od tak określonego ustawą harmonogramu wejścia w życie ustawy jest jej art. 64, zgodnie z którym osoba wymagająca opieki na którą przyznano na podstawie przepisów dotychczasowych prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, albo zasiłku dla opiekuna lub na którą przyznano prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowego, obowiązującego od 1 stycznia 2024r. brzmienia ustawy o świadczeniach rodzinnych będzie mogła otrzymać świadczenie wspierające od dnia 1 stycznia 2024 r., także w przypadku, gdy w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, potrzebę tę określono na poziomie niższym niż 87  punktów w skali potrzeby wsparcia. Świadczenie wspierające będzie przysługiwało, w zależności od poziomu potrzeby wsparcia, w wysokości od 40% wysokości renty socjalnej do maksymalnej wysokości - 220% renty socjalnej (będzie to kwota netto czyli bez potrącań na podatek dochodowy czy ubezpieczenie zdrowotne).

Specjalny zasiłek opiekuńczy

Z dniem wejścia w życie ustawy o świadczeniu wspierającym, czyli 1 stycznia 2024 r. zostaje uchylony art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych regulujący zasady przysługiwania specjalnego zasiłku opiekuńczego. Oznacza to, że od tej daty specjalny zasiłek opiekuńczy nie będzie już przyznawany. Jedynie, na podstawie przepisów przejściowych, zasiłek ten będzie  mógł być przyznawany także po 31 grudnia 2023 r. w pewnych przypadkach na zasadzie zachowania praw nabytych.

Pakiet osłonowy

Ustawa o świadczeniu wspierającym wprowadziła również także szereg regulacji o charakterze osłonowym dla tych opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy zaprzestaną pobierać świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna w związku z wyborem przez osobę z niepełnosprawnościami świadczenia wspierającego. Obejmują one opłacanie ze środków budżetu państwa składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz zdrowotne za opiekuna osoby z niepełnosprawnością, która pobierać będzie świadczenie wspierające (warunkiem jest wspólne zamieszkiwanie i gospodarowanie opiekuna z osobą z niepełnosprawnościami oraz niepodejmowanie zatrudnienia przez opiekuna). Możliwe będzie również uzyskanie przez opiekuna zasiłku dla bezrobotnych, a także świadczenia przedemerytalnego. Ponadto planowane jest również uruchomienie programu aktywizacji zawodowej dla opiekunów, którzy pobierali ww. świadczenia opiekuńcze.

Szczegółowe informacje na temat zmian można otrzymać w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Suchej Beskidzkiej (ul. Mickiewicza 19, tel. 33 874-22-43 lub 874-95-24).

/Wojciech Ciomborowski/
Fot. Pixabay