Treść

Centralnym punktem każdego miasta, a w szczególności miast powiatowych jest rynek, który stanowi reprezentacyjny plac, miejsce wypoczynku i spotkań, a także organizacji wydarzeń kulturalnych i rozrywkowych. Wkrótce rewitalizacji poddany zostanie rynek w Suchej Beskidzkiej wraz z najbliższym otoczeniem. Projekt prac został już uzgodniony z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

Rewitalizacja zespołu zamkowo-parkowego, budowa Centrum Kultury i Filmu, wykonanie promenady spacerowej to jedne z kilku najważniejszych przedsięwzięć zrealizowanych w ostatnich latach przez samorząd miejski, które nie tylko wpływają na rozwój miasta, ale także podnoszą komfort życia mieszkańców. Już kilka lat temu Burmistrz Miasta i Rada Miasta dostrzegli również potrzebę przeprowadzenia rewitalizacji rynku, który swoim wyglądem znacząco odbiega od innych miejsc. Koncepcja modernizacji była kilkukrotnie konsultowana z mieszkańcami w latach 2018-19. Pojawiały wówczas sugestie, aby przy przebudowie nie wycinać drzew i nie usuwać zieleni lub czynić to w jak najmniejszym stopniu. Słychać było nawet głosy, aby przywrócić rynkowi wygląd z okresu powojennego, co jest nierealne. W tamtym czasie teren był bowiem wypłaszczony i większy. Nie wszyscy dziś pamiętają, że kilkadziesiąt lat temu duży obszar przyległy do karczmy „Rzym” został przekazany PSS „Społem” z Wadowic i obecnie nie należy do Miasta, a tym samym samorząd nie może nim dysponować. Burmistrz Miasta za słuszny uznaje ogólny trend, aby w przestrzeni miejskiej było jak najwięcej zieleni. Zwraca jednak uwagę, że suski rynek jest stosunkowo niewielki (dla porównania jordanowski jest około sześć razy większy), a od rozległego przyzamkowego parku dzieli go zaledwie 150 metrów.

Mówiąc o rewitalizacji rynku należy pamiętać, że jest on wpisany do rejestru zabytków i tym samym znajdujący się pod szczególną pieczą Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W rezultacie realizowane w jego obrębie przedsięwzięcia muszą być każdorazowo z nim konsultowane. Opracowany projekt rewitalizacji, na który uzyskano już pozwolenie na budowę jest kompromisem pomiędzy oczekiwaniami mieszkańców, koncepcjami przygotowanymi przez miasto i wytycznymi konserwatora.

Wbrew pojawiającym się w przestrzeni publicznej obawom, rewitalizacja rynku nie ma na celu zamienienia go w betonową pustynię, a jedynie jego odnowienie i uporządkowanie przestrzeni. Obecnie tereny zielone, nazywane inaczej biologicznie czynnymi zajmują 13% jego powierzchni. Po rewitalizacji nie tylko nie będzie ich mniej, a wręcz ich powierzchnia powiększy się do 15%. Poszerzony zostanie między innymi zieleniec wzdłuż ulicy Rynek, a także przybędzie jej przy ul. Piłsudskiego. Przy pracach projektowych priorytetem było pozostawienie rozłożystej wierzby, pięknie komponującej się z karczmą „Rzym” i niewątpliwie dodającej uroku całemu rynkowi. Co więcej, po przebudowie wokół drzewa ma znajdować się większy obszar zielony, aby system korzeniowy wierzby był lepiej zasilany niż obecnie.

W ramach porządkowania zieleni z placu usunięte zostaną natomiast świerki, które są już przerośnięte i przede wszystkim zasłaniają karczmę „Rzym”, zabytek wysokiej klasy. Obiekt, który nierozłącznie jest kojarzony z Suchą Beskidzką. Wprawdzie obecnie mieszcząca się nim restauracja nie działa tak prężnie jak powinna, to niewątpliwie budynek stanowi architektoniczną perełkę. Renowacja rynku pozwoli na jeszcze lepsze jego wyeksponowanie W tym celu obsadzona niską zielenią skarpa oddzielająca rynek od karczmy zostanie zastąpiona blokami kamiennymi w formie schodów. Dzięki takiemu rozwiązaniu będzie można przejść bezpośrednio z płyty rynku do karczmy. Stopnie zostaną wyłożone drewnem, aby można było na nich usiąść lub zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie na tle karczmy. Na blokach ustawione będą kwietniki, w których zasadzone zostaną rośliny zgodnie ze szczegółowymi wytycznymi konserwatora zabytków.

Płyty z piaskowca, którymi obecnie wyłożony jest rynek zostaną zastąpione płytami granitowymi w kolorze rudawo-żółtym, również wskazanym przez konserwatora. Na placu znajdzie się miejsce na ustawienie kurtyny wodnej, wodopoju, świątecznej choinki oraz sceny plenerowej. Istniejąca fontanna zostanie usytuowana bardziej centralnie i zarazem przebudowana. Zachowany zostanie jednak motyw podkowy, jak i element jakim jest koń herbowy. Zmieniony zostanie natomiast sposób jej zasilania. Woda nie będzie pobierana już ze studni głębionej, lecz wzorem pozostałych miejskich fontann, zastosowany zostanie obieg zamknięty wody z system uzdatniającym. Na Młynówce zamontowana zostanie atrapa koła młyńskiego, nawiązująca do historycznej nazwy „Na Młynach”. Element przypominający o tym, że w tym miejscu przed laty faktycznie funkcjonowało takie koło młyńskie będzie kolejną atrakcją nie tylko dla turystów odwiedzających miasto.

Rozdzielająca rynek od tzw. małego rynku ulica Rynek także zostanie przebudowana. Otrzyma nawierzchnię z kostki granitowej, ale w przeciwieństwie do płyty rynku w kolorze szarym i o mniejszym rozmiarze. Ponadto zostanie nieznacznie poszerzona, aby możliwe było wytyczenie na niej lewoskrętu w kierunku ul. Piłsudskiego, co usprawni i uporządkuje ruch. W bardziej odległej przyszłości odcinek ul. Rynek od skrzyżowania z ul. Nieszczyńskiej do skrzyżowania z ul. Mickiewicza czasowo (np. w trakcie wydarzeń kulturalnych), a niewykluczone, że już na stałe będzie wyłączony z użytkowania dla ruchu kołowego, który zostanie skierowany na drogę alternatywną.

Mały Rynek zachowa swoją dotychczasową formę, ale zostanie wzbogacony schodami kamiennymi z siedziskami na wzór tych które zaplanowane są przed karczmą. W ten sposób dwie części placu będą spójne, stanowiąc wzajemne odbicie.

W trakcie rewitalizacji wykonana zostanie termomodernizacja stojącego na płycie rynku Domu Katolickiego. Przedsięwzięcie jest niezbędne, aby przebudowa była kompletna. Budynek znajduje się bowiem w centralnym punkcie i jego niekorzystny wygląd rzutowałby na całość. Parafia, która jest jego właścicielem skupia się obecnie na renowacji kościoła i trudno oczekiwać, że jednocześnie znajdzie około 300-350 tys. zł na remont Domu Katolickiego. Warto podkreślić, że z obiektu korzystają mieszkańcy miasta, więc jego remont jest w pełni uzasadniony. Pozostałe kamienice w obrębie Rynku stanowią własność prywatną i nierzadko posiadają nieuregulowany stan prawny. Próba włączenia tych kamienic do projektu nie powiodłaby się ze względu na brak argumentów społecznych. Bo o ile Dom Katolicki służy mieszkańcom, to pozostałe kamienice nie stanowią miejsc użyteczności publicznej. Niemniej oczekiwanym jest żeby właściciele tych obiektów zadbali we własnym zakresie o wygląd tych budynków, co byłoby holistycznym uzupełnieniem inwestycji jaką jest rewitalizacja.

Renowacja rynku i jego otoczenia obejmu je także teren u zbiegu ulic hr. Tarnowskiego i ul. Zamkowej. Podstawowym celem jest jego uporządkowanie. Projekt przewiduje stworze nie na nim niewielkiego skweru, na którym znajdzie się rzeźba. W celu podtrzymania miejskiej tradycji o smoku Kicku, jedną z rozważanych koncepcji jest wykonanie pomnika tego smoka, który piłby wodę z pobliskiej Stryszawki.

W ramach przedsięwzięcia przebudowane zostaną także chodniki w sąsiedztwie rynku, a także parkingi przy ul. Piłsudskiego i Nieszczyńskiej. Po rewitalizacji rynek ponownie stanie się miejscem zachęcającym mieszkańców do przebywania na nim, spotykania się ze znajomymi i odpoczywania w atrakcyjnie zaaranżowanej przestrzeni.

/Wojciech Ciomborowski/