Treść

Jan II Wielopolski herbu Starykoń to już trzeci z przedstawicieli rodów zamieszkujących zamek suski, który doczekał się swojego wizerunku  dołączając do powstającej galerii portretów szlacheckich w Sali Rycerskiej suskiego zamku. Wierną kopię obrazu namalował artysta plastyk Rafał Lenart – Specjalista ds. Wystaw w Muzeum Miejskim na podstawie oryginału pochodzącego z 2 poł. XVII wieku nieznanego artysty, który obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach. Obraz o wym. 228 cm x 130 cm jest trzecim dziełem pracownika Muzeum; - dwa pozostałe to powstałe w latach 2009 i 2010 wizerunki Piotra Komorowskiego herbu Korczak i Gaspara Castiglione vel Kaspra Suskiego herbu Saszor (Sasowskie).

Proces malowania tego dzieła trwał cztery miesiące. Artysta zastosował technikę typową dla okresu baroku. Przedstawienie namalowane zostało w technice olejnej na płótnie lnianym o bolusowym podkładzie (pierwotne podłoże czerwono-brązowe), z czarno-białą podmalówką i wieloma warstwami przezroczystych laserunków, które zmieniają ton jego niższych partii, wydobywając tym postać Jana Wielopolskiego z głębi tła.

Przedstawienie Jana Wielopolskiego jest typowym portretem sarmackim. Dostojna i elegancka poza, reprezentacyjny strój w postaci zbroi rycerskiej, nawiązującej do husarskiej zbroi płytowej, na którą zarzucona została purpurowa delia majestatycznie opadająca na krzesło oraz główny rekwizyt tj. tłok owalnej pieczęci, spoczywającej zapewne na ważnym dokumencie państwowym, wskazywanym prawą dłonią przez bohatera wizerunku  - wiele  mówią o sprawowanej przez niego funkcji. Jan Wielopolski został sportretowany jako Kanclerz Wielki Koronny, czyli w owych czasach urzędnik najwyższego stopnia, kierujący kancelarią monarszą oraz odpowiadający za politykę zagraniczną państwa. Kanclerz Koronny był nota bene pierwszym urzędnikiem państwowym dbającym o praworządność i pilnującym, by król przestrzegał praw i zachowywał pacta conventa. Przewodził on także sądowi królewskiemu – Asesorii. Był czasem nazywany pieczętarzem, od pieczęci, którymi uwierzytelniał dokumenty.

Jan Wielopolski herbu Starykoń urodził się w 1630 roku, a zmarł 15 lutego 1688 roku.  Był synem Jana Wielopolskiego, wojewody krakowskiego i Zofii Kochanowskiej. W działalności publicznej należał początkowo do stronników Jerzego Lubomirskiego, ale w czasie rokoszu przeszedł na stronę dworu. Za panowania Michała Korybuta należał do opozycji i uchodził nawet za autora głośnego paszkwilu na króla pt. List szlachcica polskiego do sąsiada po sejmie coronationis z Krakowa A. 1669.
Jan Wielopolski pełnił wiele ważnych funkcji w życiu publicznym ówczesnej Rzeczypospolitej. W 1664 roku otrzymał godność stolnika wielkiego koronnego, w 1667 starosty generalnego krakowskiego. W 1672 roku został administratorem żup wielickich oraz bocheńskich. Był także starostą: bieckim, bocheńskim, nowotarskim, dolińskim. Karierę zrobił w początkach rządów Jana III Sobieskiego (swego szwagra), który obdarzył go urzędami podkanclerzego (1677) i kanclerza koronnego (1679). Uchodził wówczas za rzecznika sojuszu polsko-francuskiego i orędownika wzmocnienia władzy królewskiej. Później zaczął dystansować się od polityki dworu, a po chłodnej ocenie jego misji do Paryża (1685), przeszedł do jawnej opozycji.
Odziedziczoną po ojcu fortunę  znacznie powiększył. Dochody pomnażał z dzierżaw licznych starostw i żup krakowskich oraz posagów swoich żon. A w związek małżeński wstępował trzykrotnie. Jego pierwszą żoną była Aniela Febronia Koniecpolska, która zmarła w 1663 roku. Jednak potomstwa doczekał się z dwoma kolejnymi małżonkami: Konstancją Krystyną Komorowską, (wówczas osiemnastoletnią córką Krzysztofa Komorowskiego – pana na Suchej do 1647 roku), z którą miał trzech synów: Ludwika Jana, Jana Kazimierza i Franciszka oraz jedną córkę Konstancję Otulię (Otylię). Przez to małżeństwo dobra suskie przez okres prawie dwustu lat przeszły we władanie rodu Wielopolskich.
Konstancja Krystyna  zmarła w 1675 roku. Miała wówczas 28 lat. Została pochowana w krypcie Wielopolskich  w kościele pod wezw. Bożego Ciała w Bieczu. W 1678 roku Jan Wielopolski ożenił się po raz  trzeci  z Marią Anną de la Grange d'Arquien – nota bene  przyrodnią siostrą królowej Marysieńki. Maria miała wówczas lat 30. (O jej rękę starało się aż trzech konkurentów: cześnik Michał Pac, ordynat kielecki Stanisław Kazimierz Radziwiłł i Jan Wielopolski – wówczas stolnik koronny). Z tego ostatniego małżeństwa Jana urodziło się dwoje dzieci: syn Jana Józef oraz córka Maria Teresa, późniejsza Sapieżyna.
Hrabia Jan Wielopolski posłował również do Rzymu w latach 1680 – 1681 i był przyjęty na audiencji przez papieża Innocentego XI, który darował mu obraz Jezusa Ukrzyżowanego - kopię watykańskiego obrazu poświęconego przez papieża Urbana VIII. Wielopolski przywiózł obraz do kraju i jako „najszacowniejszy prezent” umieścił w pałacowej kaplicy w swych dobrach w Kobylance.
  
Barbara Woźniak