Treść

W sobotę 14 grudnia w Makowskim Centrum Kultury odbyła się uroczysta gala. Wyjątkowym osobom i stowarzyszeniom działającym na rzecz krzewienia i rozwoju regionu wręczono prestiżowe wyróżnienia - Laury Babiogórskie, przyznawane przez Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich. Na wniosek Burmistrza Miasta Sucha Beskidzka Stanisława Lichosyta Laur Babiogórski stopnia szczególnego otrzymał wybity archeolog prof. dr hab. Paweł Valde-Nowak, a Laur Babiogórski stopnia podstawowego artystka, rzeźbiarska Bogumiła Leśniak.

Prof. dr hab. Paweł Valde-Nowak został narodzony Laurem Babiogórskim stopnia szczególnego za pionierskie, wieloletnie  badania i przełomowe odkrycia w dziedzinie archeologii górskiej, w szczególności za propagowanie oraz dokumentowanie dziedzictwa archeologicznego obszaru Stowarzyszenia Gmin Babiogórskich oraz opiekę i promocję  zbiorów archeologicznych Muzeum Miejskiego Suchej Beskidzkiej. Wybitny archeolog, wieloletni dyrektor Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, przewodniczący Komisji Prehistorii Karpat Polskiej Akademii Umiejętności, pracownik Polskiej Akademii Nauk, redaktor naczelny „Acta Archaeologica Carpathica” - czasopisma publikującego prace poświęcone zagadnieniom archeologii obszarów górskich jest autorem ponad 300 drukowanych publikacji, w tym 9 książek. W pracy badawczej zajmuje się m.in. osadnictwem wczesnorolniczym Europy, krzemieniarstwem epoki kamienia i brązu, prehistorycznym osadnictwem jaskiniowym, a przede wszystkim archeologią terenów górskich. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowany  tytułem „Amicus Muzeum” nadawanym z inicjatywy Muzeum Miejskiego Suchej Beskidzkiej.

Warte podkreślenia jest, że zainteresowania badawcze prof. dr. hab. Pawła-Valde Nowaka polskimi Karpatami, a w szczególności terenami wchodzącymi w skład Stowarzyszenia  Gmin Babiogórskimi rozpoczęły się już w roku 1976, kiedy to, jako 20- letni student archeologii wraz z Jackiem Rydlewskim, podał się badań powierzchniowych obszaru babiogórskiego. Jego działalność badawcza ma charakter pionierski. Podczas  wypraw odkryte zostały pierwsze ślady pobytów na tych ziemiach ludności z epoki żelaza, brązu, a w przede wszystkim paleolitu, czyli tak zwanej epoki kamienia. Znalezione na powierzchni pól, narzędzia kamienne zostały szybko opublikowane w czołowych archeologicznych periodykach. Będąc bardzo młodym badaczem Pan Paweł Valde - Nowak dowiódł, że wbrew powszechnej opinii, nasze tereny górskie były bardzo atrakcyjne dla osadnictwa prehistorycznego. Przed jego odkryciami, w strefie polskich Karpat potwierdzone było tylko osadnictwo średniowieczne. Tym samym obalił popularny pogląd o nieprzebytej puszczy karpackiej, tzw. „silva nigra”.

Od 1978 roku Pan Profesor odwiedził wszystkie z trzynastu gmin Stowarzyszenia Gmin Babiogórskich. W wielu miejscowościach prowadził badania wykopaliskowe, m. in.: w  Mucharzu, Jabłonce, Zubrzycy, Jordanowie, czy Lipnicy Wielkiej. Jest twórcą terminologii dla charakterystycznego krzemieniarstwa naszych okolic górskich - tzw. inwentarze typu orawskiego (ITO).

 Od 2000 roku pełnił funkcję opiekuna naukowego badań archeologicznych prowadzonych w czaszy zbiornika wodnego Świnna Poręba. To przede wszystkim  z jego inicjatywy zabytki pozyskane podczas tych wieloletnich badań trafiły do Muzeum Miejskiego Suchej Beskidzkiej, gdzie są one eksponowane jako część stałej wystawy archeologicznej p.t. „Najstarsze osadnictwo w dolinie Skawy”. Od samego początku tworzenia zbiorów archeologicznych Pan Profesor współpracuje ściśle  z Muzeum Miejskim Suchej Beskidzkiej, m. in. zapewniając opiekę i pomoc naukową, uczestnicząc w otwarciach wystaw i organizowanych konferencjach. Na szczególne uznanie zasługuje upowszechnianie przez Niego zbiorów archeologicznych Muzeum Miejskiego Suchej Beskidzkiej w licznych publikacjach naukowych oraz na konferencjach naukowych  w Polsce i za granicą. 

Rzeźbiarka i twórczyni ludowa Bogumiła Leśniak została uhonorowana Laurem Babiogórskim stopnia podstawowego za osiągnięcia dla rozwoju i promocji obszaru Stowarzyszenia Gmin Babiogórskich, a w szczególności za propagowanie, utrwalanie i popularyzowanie dziedzictwa kulturowego miasta Sucha Beskidzka oraz regionu. Jest absolwentką pedagogiki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ukończyła również studia podyplomowe na kierunku dziedzictwo kulturowe – Małopolska. Jest edukatorką regionalistyki, prowadzi zajęcia warsztatowe dla nauczycieli z zabawkarstwa i malarstwa na szkle, a także wykonywania ozdób choinkowych. Od 1995 r. należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych w dziedzinie rzeźby i malarstwa na szkle.

Pani Bogumiła Leśniak jest zaliczana do czołowych artystów Ziemi Suskiej. Mieszkanka Suchej Beskidzkiej, gdzie zbierała pierwsze inspiracje i motywy dla swojej sztuki. Zafascynowana regionem oraz jego tradycyjną kulturą i sztuką ludową. Swoją pasję wyniosła z domu rodzinnego, gdyż zarówno babcia jak i mama pracowały dla Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Makowianka” w Makowie Podhalańskim oraz Spółdzielni Rzemieślniczej w Suchej Beskidzkiej. Już jako kilkuletnia dziewczynka strugała strzały do łuku, robiła też proce, a patyki przerabiała na fujarki. Wyszywała, rysowała, robiła na drutach. Pierwsze rzeźby lepiła w glinie na lekcjach plastyki. Na przestrzeni lat próbowała sił w niemal wszystkich dziedzinach twórczości plastycznej, od toczenia bursztynów po lepienie garnków i haft, ale to właśnie rzeźbiarstwo skradło jej serce. Szczególnie upodobała sobie wizerunki Jezusa i Maryi w kolorowych szatach. Ale struga też piękne ptaszki, rzeźbi cudowne kapliczki, świętych czy urokliwe szopki bożonarodzeniowe. Przywiązuje wagę do szczegółów, gdyż charakter rzeźby może zmienić nawet jedna kropka, a czasem inny odcień stroju. Bogumiła Leśniak przywiązuje wagę do ornamentów. Z pietyzmem przyozdabia rzeźby.

Artystka dba o wierność kolorów charakterystycznych dla każdego gatunku. Rzeźbi prace będące, jak sama mówi, „pieczątką” życia wsi. Kobiety przy pracy, postaci w ludowych strojach, a nawet pastuszków. Maluje także na szkle, wykonuje tradycyjne ozdoby bożonarodzeniowe w tym światy i pająki.

Prace Pani Bogumiły Leśniak znajdują się m. in. w Muzeum Etnograficznym w Toruniu, Muzeum Zabawkarstwa w Kielcach, Muzeum Etnograficznym w Nowym Sączu, i oczywiście w Muzeum Miejskim Suchej Beskidzkiej oraz w wielu prywatnych kolekcjach. Obecnie Jej wystawa „Babiogórski Rok Obrzędowy – od Adwentu do Zapustów” prezentowana jest w partnerskim mieście Suchej Beskidzkiej – Jaszbereny na Węgrzech. Twórczyni uczestniczy także w licznych konkursach, zdobywając najwyższe miejsca.

W 2008 roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego nadał Pani Bogumile Leśniak Odznakę Honorową „Zasłużony dla kultury polskiej”, a w 2017 roku Prezydent RP przyznał Srebrny Krzyż Zasługi.